Ggantija Temples
Ggantija Temples czyli Wieża Gigantów jak nazywano świątynię w przeszłości. To najlepiej zachowany i zdecydowanie najbardziej imponujący prehistoryczny kompleks świątynny.
Świątynia wpisana jest na listę UNESCO.
Jest to prawdopodobnie najcenniejsze stanowisko na wyspach, pod względem okazałości porównywalne do Stonehenge. Jest to jedno z najstarszych zabytków nie tylko na archipelagu maltańskim, ale być może na świecie. Odkryto je ok. 1826r. Świątynie Ggantija Było jednym z miejsc odwiedzanych w ramach „Grand Tour”, podróży, która odbywali młodzi europejscy artyści i intelektualiści pragnący odkryć perfekcję sztuki antyku. Francuski malarzJean-Pierre Houel (1735-1813) uwiecznił świątynię na obrazie w 1785r.
Nazwa Ggantija nawiązuje do gigantycznych rozmiarów świątyni. Przez długi czas uważano bowiem, że budowle sa działem olbrzymów.
Ggantija ma dwa oddzielne systemy dziedzińców, które się nie łączą. Świątynia południowa ma pięć dużych absyd, jest większa, starsza (ok. 3600r. p.n.e.) i lepiej zachowana. To światynia ważniejsza i starsza. To tutaj znaleziono wielki kamień udekorowany płaskorzeźbionym motywem węża, który obecnie można podziwiać w Muzeum Archeologicznym w Victorii. Świątynia północna z czeteroaabsydową strukturą jest mniejsza i stanowi późniejszy dodatek (ok 3000r. p.n.e.). Wielki dziedziniec świątyni południowej mierzy 23 metry od absydy do absydy, a zachowane mury mają 8 metrów wysokości – są najwyższe w całym kompleksie.
W tamtym okresie łuk w budownictwie nie był jeszcze znany, a rozstawienie absyd jest zbyt duże, aby przypuszczać, że było tam kamienne sklepienie. Prawdopodobnie zadaszenie pierwotnie wykonano z drewna lub skór zwierzęcych.
Do budowy wykorzystano dwa rodzaje kamienia – tal-franka – miękki kamień wykorzystywany głownie wewnątrz do budowy portali i jako płyty stropowe, oraz tal-qawwi, twardszy kamień, najczęściej używany do budowy murów.
Wnętrze otynkowano i pomalowano czerwoną orchą, jak wskazują znalezione ślady. Olbrzymie megality tworzące ścianę zewnętrzną (największa waży kilka ton) były budowane naprzemiennie – jeden poziomo, jeden pionowo. Przestrzeń między ścianą zewnętrzną i wewnętrzną wypełnia gruz i ziemia. To właśnie ten system zapewnił Ggantija niezbędną stabilność, która pozwoliła przetrwać szkody powodowane na przestrzeni ponad 5000 lat. Podłoga jest częściowo pokryta miękkimi płytami kamiennymi, a częściowo – torba, czyli ubitą ziemią. Niektóre z tych płyt są pokryte spiralnymi wzorami i ozdobnymi wgłębieniami. Dziś trudno jest dostrzec spirale, lecz w chwili odkrycia stanowiska były one dobrze zachowane, co wskazuje, że świątynie miały jakieś zadaszenia ochronne w czasach. Gdy z nich korzystano.
Już samo wejście do Muzeum jest bardzo oryginalne. Po zakupie biletów wchodzimy przez bardzo wąski korytarz do centrum informacyjnego – centrum interpretacji, w którym można podziwiać subtelne figurki przedstawiające postacie z misternie rzeźbionymi dłońmi i fryzurami. Informacje zebrane na temat cywilizacji prehistorycznej zamieszkującej archipelag są szczątkowe. Wystawa prezentuje fakty pozwalające lepiej zrozumieć tę nieznaną kartę maltańskiej historii.
Informacje Praktyczne:
– dojazd autobusem linii 307 z Victorii oraz linii nr 322 z Mgarr.
– świątynia otwarta jest w latem godzinach 9.00-18.00, zimą w godzinach 9.00-17.00;
– bilety 9 RUR normalny, 7 EUR ulgowy – w cenę biletu wliczony jest wstęp do wiatraka Ta’Kola
15 listopada 2018r.
