Krywań

Krywań (2.494m npm) szczyt w słowackiej części Tatr Wysokich. Jest 10-tym co do wysokości wierzchołkiem Tatr (ale tylko Rysy są wyższe z gór położonych po polskiej stronie). Szlak na szczyt rozpoczyna się w miejscowości Strebske Pleso (piękne uzdrowisko i centrum sportów zimowych) i wiedzie obok Jamske Pleso i przez Koprową Dolinę.

Symbol i narodowa góra Słowacji – umieszczona w godle tego państwa, pełni taką samą rolę, jak u nas Giewont. Z tego powodu trasa na Krywań jest bardzo uczęszczana i zatłoczona.

Zbudowany jest ze skał krystalicznych, głównie z granitów. Szczyt Krywania powyżej dna Doliny Koprowej wznosi się na ok. 1400 m i jest to największa deniwelacja (wysokość względna) w całych Tatrach. Północne ściany ramienia Krywania opadają w kierunku Doliny Niewcyrki (Nefcerská dolina). Od strony wschodniej pod ściany Krywania podchodzi Dolina Ważecka (Važecká dolina), w której na wysokości ok. 2013 m n.p.m. znajduje się duży (4,3 ha i ok. 23,0 m głębokości) Zielony Staw Ważecki (Zelené pleso pod Kriváňom).

Krywań aż do 1793 r. uważany był za najwyższy szczyt Tatr. Pierwsze wejścia miały miejsce już w 1761 i 1770 r., ale nieznane są nazwiska zdobywców. Najprawdopodobniej były to osoby związane z wydobyciem złota lub antymonitu, których kopalnie istniały na zboczach Krywania już w XV wieku (aż do wysokości 2100 m). W pełni odnotowano dopiero wejście Andreasa Jonasa Czirbesza z przewodnikami z 4 sierpnia 1772 r. Wiadomo także o zdobyciu Krywania przez króla saskiego Fryderyka Augusta II w dniu 4 sierpnia 1840 r.

Krywań od 1935 jest narodową górą Słowaków. Szczyt został umieszczony także w hymnie i godle Słowacji. Od 1 stycznia 2009 r. znajduje się na słowackich monetach o nominale 1, 2 i 5 eurocentów. Co roku organizowane są narodowe wejścia na Krywań w weekend około 16 sierpnia, kiedy na szczyt wchodzi po 500 osób jednocześnie. Szczyt występuje często w kulturze ludowej Liptowa i Podhala. W 1967 w słowackiej ankiecie uznany został za najpiękniejszy szczyt Tatr (wg: Józef Nyka. Tatry słowackie. Przewodnik). Kazimierz Przerwa-Tetmajer napisał o górze wiersz (zamieszczony w książce „Na Skalnym Podhalu”), którego słowami śpiewanymi na rzewną nutę żegnano ludzi związanych z Tatrami.

Krywań jest symbolem słowackiego niezależnego ducha. Góra trafiła do strof wielu wierszy. Chyba do najbardziej znanych należy wiersz „Do Krywania” napisany przez Ludovita Stura (po czesku!!):

” … Znad chmur, Krywaniu, panujesz nad mrokiem

Dumny symbolu słowackiego świata

Chmury burzowe rozępędzasz swym wzrokiem

Co ociemniały twą pierś przez długie lata

To samo co ty, w brzuch światu niesiemy

I tym, czym ty dla Tatr, dla świata będziemy”.

3 sierpnia 2008r.