Śnieżna Pantera
Po zdobyciu w 2010r. najwyższego szczytu świata – Mount Everest zaczęłam szukać dla siebie nowych górskich wyzwań. Dość szybko postawiłam na kolekcję szczytów zwanej Śnieżną Panterą. Jednym z powodów mojego wyboru był fakt, że do tej pory tytułem Śnieżnej Pantery może się pochwalić tylko pięciu Polaków.
Do chwili obecnej (2015r.) zdobyłam 3 spośród pięciu szczytów Śnieżnej Pantery. A więc jeszcze duże wyzwanie przede mną… Aby otrzymać to prestiżowe górskie odznaczenie zwane Śnieżną Panterą muszę zdobyć następujące szczyty (wg. wysokości):
– Pik Somoni (Komunizma) 7.495m npm – zdobyty w 2012r.
– Pik Pobiedy 7.439m npm
– Pik Lenina 7.134m npm – zdobyty w 2011r.
– Pik Korżeniewskiej 7.105m npm – zdobyty w 2012r.
– Chan Tengri 7.010m npm
Rosyjski tytuł „Snieżnyj Bars” (ros. Снежный барс, pol. Śniezna Pantera, ang. Snow Leopard) nadawany jest alpinistom, którzy zdobyli wszystkie pięć 7-tysięczników byłego ZSRR tj. Chan Tengri i Pik Pobiedy w Tienszanie oraz Pik Lenina, Pik Korżeniewskiej i Pik Somoni (Komunizma) w Pamirze. Obecnie szczyty te znajdują się na terytorium niezależnych państwu” Kirgistanu, Tadżykistanu, Kazachstanu i Chin.
Pierwszym wspinaczem, który dokonał tego wyczynu, był w 1961r. Jewgienij Iwanow, a tytuł „Sieżnyj Bars” został po raz pierwszy użyty w 1967r.
Nazwa został zapożyczona od kota występującego w górach środkowej Azji. Jego łacińska nazwa to Uncia uncia. Gatunek ten jest ginący i objęty I załącznikiem Konwencji Waszyngtońskiej oraz programem EEP. Ten rzadki ssak zamieszkuje tereny położone na znacznych wysokościach, aż do granicy wiecznego śniegu, w lecie przebywając nawet na wysokości 6.000m npm. Poluje na kozły górskie, bharale, jelenie, nachury, piżmowce, bażanty, zające. Żyje samotnie. Prowadzi nocny tryb życia.
Poniżej znajduje się lista szczytów zaliczanych do Śnieżnej Pantery wraz z krótkim opisem.
Relacje ze wspinaczki na poszczególne zdobyte już szczyty wraz z dużą ilością zdjęć znajdziecie w zakładce „Moje góry” na pasku głównym strony —> „Śnieżna Pantera …
Pik Somoni (7.495 m npm) – zdobyta 19.08.2012r.
Pik Komunizma (7.495m npm) jest najwyższym szczytem Pamiru i najwyższym ze wszystkich szczytów zaliczanych do Śnieżnej Pantery (najwyższy szczyt byłego ZSRR). Góra położona jest na terenie wschodniego Tadżykistanu, przeszło 300 km od Duszanbe – stolicy kraju. Pik Komunizma jest szczytem potężnym. Chociaż jest otoczony bardzo wysokimi górami i tak dominuje w okolicy. Pod względem rozmiarów jest często porównywany z himalajskimi olbrzymami. Góra jest uważana za trudno dostępną.
Pierwotnie góra nazywana była Pikiem Garmo. Po pierwszym zdobyciu góry nazwę zmieniono na Pik Stalina. W kolejnych latach, już po śmierci „wodza narodów” w 1962r. Nikita Chruszczow zadecydował o kolejnej zmianie nazwy: na Pik Komunizma. Taka nazwa obowiązywała do czasu rozpadu ZSRR. Kiedy Tadżykistan uzyskał niepodległość nazwa szczytu została ponownie zmieniona na Pik Ismaila Somoni – od imienia wielkiego bohatera narodowego uznawanego za ojca narodu Tadżyckiego (Somoni żył w latach 849 do 907 i rządził terytorium obejmującym część dzisiejszego Tadżykistanu, Uzbekistanu, Kazachstanu, Kirgistanu, Turkmenistanu). Najnowsza nazwa nie do końca jednak przyjęła się w środowisku górskim – wciąż często mówi się o górze jako o „Piku Komunizma”.
Szczyt po raz pierwszy został zdobyty 3 września 1933r. Dokonała tego rosyjsko-tadżycka wyprawa Akademii Nauk Związku Radzieckiego pod kierownictwem Jewgienija Abałakowa, po 80 dniach szturmowania góry wschodnią granią. Na atak szczytowy wyruszyło trzech wspinaczy. Niestety dwóch wspinaczy zginęło. Na wierzchołek dotarł tylko Abałakow, który podobno ostatnie 150 m przebył na czworakach.
Do lat 90., czyli do rozpadu ZSRR szczyt cieszył się popularnością głównie wśród radzieckich wspinaczy – jednak w tym czasie Pamirem zaczęły się interesować również zachodnie wyprawy. Pierwsi Polacy, którzy stanęli na Piku Komunizma w 1972r. to Tadeusz Gibiński, Kazimierz Głazek, Stanisław Kuliński, Tadeusz Piotrowski, Wojciech Wróż.
Pik Pobiedy (7.439 m npm)
Najwyższy szczyt Kirgistanu. Jest najwyższym szczytem pasma Tienszan i drugim co do wysokości ze wszystkich szczytów zaliczanych do Śnieżnej Pantery. Jest szczytem bardzo trudno dostępnym i jednym z najtrudniejszych siedmiotysięczników na świecie. Zbocza góry pokryte są lodem i śniegiem. Długa na 4 kilometrów grań powyżej 7.000m npm, huraganowe wiatry, duże zagrożenie lawinowe, wspinaczka przez pionowe lodowe seraki, temperatura sięgająca minus 30 stopni Celsjusza, konieczność założenia 6 obozów czynią wspinaczkę niezwykle niebezpiecznym przedsięwzięciem. Mówi się, że zdobycie Piku Pobiedy może być porównane ze zdobyciem Mount Everestu od północy (od Tybetu). Wejście na Pik Pobiedy jest bardziej cenione niż zdobycie niektórych ośmiotysięczników.
Szczyt próbowano zdobywać już w latach 30 –tych, ale sukces odniosła dopiero rosyjska ekspedycja Witalija Abalakowa w 1956 r. Góra ma złą sławę, statystyki są niekorzystne. Do 2001 roku na szczyt weszło zaledwie 130 osób, a śmierć poniosło 180 ludzi, z czego odnaleziono zaledwie 45 ciał. Do tej pory nie udało się nikomu wejść na wierzchołek od strony południowej (Chiny). Brak wejścia na szczyt w sezonie nie jest rzadkością.
Pik Lenina (7.134 m npm) – zdobyta 14.08.2011r.
To drugi co do wysokości szczyt w górach Pamiru. Do czasu rozpadu Związku Radzieckiego był drugim co do wysokości szczytem radzieckiego Pamiru i trzecim w ogóle szczytem ZSRR.
Pik Lenina leży w północno-wschodnim Pamirze, nazywanym Zaałtajskim. Od Ałtaju oddziela go rzeka Kazył-Su. Główne pasmo ma długość 150 km. Pik Lenina został odkryty dla alpinistów dopiero w 1871 roku. Pierwsze poważne badania regionu przeprowadzono w 1928 roku, pod patronatem Akademii Nauk ZSRR. To właśnie alpinistom niemieckim wchodzącym w skład tej ekspedycji jako pierwszym udało się zdobyć szczyt. Było to 28.06.1928 roku. Szczyt osiągnięto wschodnią granią, z przeł. Krylenki. Pierwsi Rosjanie zdobyli górę w 1934 r. K. Czernucha, W. Abałakow, I. Lykin weszli na szczyt północną ścianą, wzdłuż skał Lipkina. Obecnie na Piku Lenina jest 16 różnych dróg (9 z południa, 7 z północy) i żadna nie ma wyceny poniżej 5A.
Pik Korżeniewskiej (7.105 m npm) – zdobyta 12.08.2012r.
Pik Korżeniewskiej (7.105m npm) szczyt położony w górach Pamir w północno-wschodniej części Republiki Tadżykistanu, przeszło 300 km od stolicy kraju Duszanbe. Jest jednym z pięciu najwyższych szczytów byłego ZSSR, których zdobycie upoważnia do otrzymania rosyjskiego wyróżnienia alpinistycznego Śnieżnej Pantery. Jest trzecim co do wysokości szczytem Pamiru (po Piku Somoni / Komunizma 7.495 m npm oraz Piku Lenina 7.134m npm).
Góra została odkryta przez rosyjskiego geografa Nikołaja Korżeniewskiego, który nazwał szczyt imieniem swojej żony Eugenii. Pierwszego wejścia na szczyt dokonał w 1953 roku A. Ugarow w ramach rosyjskiej ekspedycji. Pierwsze wejście zimowe miało miejsce w 1986 r. i zostało również dokonane przez zespół rosyjski.
Na szczyt prowadzi wiele dróg o rożnych wycenach. Klasyczna droga na szczyt Pik Korżeniewskiej wyceniana jest na 5A wg. skali rosyjskiej i zajmuje bez wcześniejszej aklimatyzacji 14-21 dni.
Chan Tengri (7.010 m npm)
Chan Tengri (7.010m npm) – najwyższy szczyt Kazachstanu. Drugi co do wysokości szczyt pasma Tienszan, położony pomiędzy lodowcami Inylczek Północny i Południowy. Jego nazwa w języku ujgarskim oznacza „Pan Niebios” lub „Pan Dusz”. Jest najbardziej na północ położonym siedmiotysięcznikiem na świecie, co w praktyce oznacza, że jest to jeden z najbardziej surowych i zimnych wierzchołków. Silne wiatry i mrozy do -25 stopni latem są zjawiskiem normalnym. Nawet w środku lata mogą mieć miejsce 2-u metrowe opady śniegu, po których znalezienie namiotów w obozach wysokogórskich wymaga sądowania terenu. Jego smukła sylwetka oraz trudne do zdobycia ściany spowodowały, że góra potocznie nazywana jest „Małe K2”. Góra ta jest zaliczana obok K2 w Karakorum, Alpamayo w Andach, Cerro Torre w Patagonii, Ama Dablam w Himalajach czy Matterhorn w Alpach do najpiękniejszych szczytów świata. To najniższy ze szczytów Śnieżnej Pantery, ale dość wymagający pod względem technicznym. I bardzo niebezpieczny. Bo jeśli mówić o największych tragediach górskich w historii to nie sposób wspomnieć właśnie o Chan Tengri. Droga od południa na szczyt góry wiąże się z bardzo dużym zagrożeniem lawinowym. W lipcu 1993r. w lawinie zginęło tu m.in. 2 Polaków, a dziesięć dni później w kolejnej lawinie: 2 alpinistów z Anglii i 2 alpinistów z Rosji (w tym sławny Waletij Chriszczaty).
W dniu 5 sierpnia 2004r. na idącą w górę dużą grupę wspinaczy (50 osób) zeszła lawina ze zboczy Piku Czapajewa. Śmierć poniosło 11 alpinistów: 5 Czechów, 3 Rosjan i 3 Ukraińców. Dwie ciężko ranne osoby przewieziono do szpitala.
Chan Tengri jest najbardziej na północ wysuniętym siedmiotysięcznikiem na świecie – w konsekwencji jest to też jeden z najzimniejszych szczytów. Panują tutaj trudne warunki pogodowe: góry Tienszan graniczą z ogromną pustynią Takla Makan (to pustynia w zachodnich Chinach w centralnej części Kotliny Kaszgarskiej, Takla Makan na powierzchnię równą Włochom i jeszcze dodatkowo graniczy bezpośrednio z pustynią Gobi, podobno nazwę Takla Makan tłumaczy się: „możesz wejść, ale nie możesz wyjść). Gorące powietrze z pustyni wznosi się nad góry, szybko się schładza – stąd częste załamania pogody i huraganowe wiatry.
Pierwszego wejścia na szczyt dokonał w 1931r. Ukrainiec Michaił Pobrebecki. Jak dotąd tylko jedna ekspedycja zdobyła szczyt zimą (w 1992r.).
Relacja z wyprawy na Chan Tengri i Pik Pobiedy w tekście Tienszan Expedition 2013
