szopki krakowskie w Krakowie

Co roku w pierwszy czwartek grudnia w Krakowie rozpoczyna się Konkurs Szopek Krakowskich. W tym roku po raz 70-ty. Tradycyjnie tego dnia od rana szopkarze zaczynają zbierać się na rynku krakowskim w okolicy pomnika Adama Mickiewicza i tu prezentują swoje prace. Po hejnale z Wieży Mariackiej po godz. 12 wyruszają barwnym korowodem do Muzeum Historycznego Miasta Krakowa. Tam ich prace ocenia jury, a następnie wystawione są na pokonkursowej wystawie.

Szopka krakowska to zjawisko wyjątkowe w skali światowej. Narodziła się w XIXw.Swe źródło ma tak w wierze, jak i w … przedsiębiorczości. Pomysł jej wytwarzania zrodził się kiedyś w głowach bezrobotnych zimą cieśli, murarzy i kaflarzy – wiejskich majstrów z podkrakowskich wsi. Początkowo szopki służyły swym właścicielom jako rekwizyty, z którymi udawano się po kolędzie, aby uzupełnić nadwątlony brakiem zleceń budżet.

Idea szopek zrodziła się na gruncie wcześniejszej tradycji szopek wędrownych. Szopka wędrowna wykonywana poza kościołami, z ruchomymi kukiełkami w trójwymiarowych budowlach o rożnych kształtach, powstała w XVIIIw. Z czasem w modelach szopek zaczęły się pojawiać elementy krakowskich zabytków, ponieważ zaczęli je tworzyć właśnie budowniczowie Krowodrzy, Zwierzyńca czy Grzegórzek. Rozbudowane kompozycje z teatrzykiem kukiełkowym szczególną popularność zyskały w XIX w. oraz na początku XXw.

W 1937r. z inicjatywy Zarządu Miejskiego w Krakowie, a zwłaszcza dr. Jerzego Dobrzyckiego ogłoszono konkurs na najpiękniejszą szopkę krakowską. Wzięło w nim wówczas udział 86 uczestników. Na czas wojny konkurs zawieszono, ale już w 1945r. szopkarze znów pojawili się w miejscu burzonego pomnika Adama Mickiewicza, symbolicznie wznawiając tradycję konkursu, od 1946r. organizowanego przez Muzeum Historyczne Miasta Krakowa.

Konkurs ma formę otwartą. Może w nim wziąć udział każdy, bez względu na wiek czy wykonywany zawód. Pojawiają się więc zarówno dzieła startujących co roku mistrzów, jak i urocze szopki wykonywane przez kilkuletnich artystów.

Co roku startuje w konkursie 120 do 160 szopkarzy. Każda zakwalifikowana praca podlega ocenie według niezmiennych kryteriów: nawiązanie do tradycji, architektura, kolorystyka, lalki, elementy ruchome, nowatorstwo, dekoracyjność i ogólne wrażenie estetyczne. Nowymi uczestnikami konkursu są najczęściej dzieci, a pośród prac wykonywanych przez dorosłych można podziwiać coraz doskonalsze działa mistrzów, uczestniczących w konkursach od lat.

6 grudnia 2012r.