tragedia na Broad Peak
W dniu 5 marca 2013r. czterej polscy himalaiści jako pierwsi ludzie na Ziemi stanęli zimą na wierzchołku Broad Peak (8.047m npm). Za ten sukces zapłacili wysoką cenę, bo do bazy wróciło tylko dwóch z nich – Adam Bielecki i Artur Małek. Wysoko w górach, pomiędzy szczytem a obozem szturmowym, zaginęli Tomasz Kowalski i nestor polskiego himalaizmu Maciej Berbeka. Po dwóch dniach poszukiwań (8 marca 2013r.) kierownik Krzysztof Wielicki zdecydował się zakończyć wyprawę uznając ich jednocześnie za zmarłych.
Wielicki: „Mając na uwadze wszystkie okoliczności, zaistniałe warunki, moje doświadczenie i historię himalaizmu jak i wiedzę z zakresu fizjologii i medycyny wysokogórskiej, po jeszcze dodatkowych konsultacjach z lekarzami i współorganizatorami wyprawy w Polsce można uznać Macieja Berbekę i Tomasza Kowalskiego za zmarłych” – napisał…
Wyprawa na Broad Peak działała w ramach programu Polski Himalaizm Zimowy 2010-2015.
Tomka nie znałam dobrze. Nigdy razem nie wspinaliśmy się razem, choć nasze drogi górskie w dużej części się pokrywały. Spotykaliśmy się też czasem na festiwalach / prezentacjach górskich podczas, których opowiadaliśmy o swoich doświadczeniach. Gdy w zeszłym roku planowałam wyprawę w Pamir (na Pik Komunizma i na Pik Korżeniewskiej) zwróciłam się o pomoc do Tomka. Tomek był tam rok wcześniej i chętnie podzielił się ze mną swoją wiedzą na temat logistyki w regionie oraz na temat trudności samych szczytów. Pokazywał swoje zdjęcia i opowiadał o swoich przygodach. Z próby zdobycia przez Tomka Śnieżnej Pantery powstał film.
Dziś kiedy po raz kolejny wracam do tego filmu już inaczej go postrzegam. Słowa Tomka nabierają dziś dla mnie innego wymiaru.
Na pierwszy rzut oka wiać, że Tomek dużo ryzykował, ale ja wiem, że w wysokich górach wielkie sukcesy (osiąganie niemożliwego) dzieli malutki kroczek od tragedii. Tylko ryzykując wszystko można osiągnąć „ponadprzeciętną”. Jak sam Tomek mówił: „No risk, no fun”. Żył jak chciał, a to w dzisiejszych czasach jest bardzo trudne. Respect!
Jak mówi Krzysztof Wielicki: góry i wspinanie to choroba, z którą się umiera, albo na którą się umiera.
Każdego roku góry zbierają swe śmiertelne żniwo. Do tej pory w oficjalnych statystykach na Broad Peak zanotowano 26 ofiar śmiertelnych / na ok 400 zdobywców tego szczytu (w porównaniu na K2 zanotowano 81 ofiar w stosunku do ok 300 zdobywców).
Najtragiczniejsze w tej kwestii były dla Polaków lata 80-te. Lista Polaków, którzy zginęli tylko w Himalajach i Karakorum niestety jest długa:
1939 – Stefan Bernardzikiewicz i Adam Karpiński, Tirsuli (Himalaje)
1971 – Jan Franczuk, w czasie wyprawy na Kunyang Chhish (Karakorum)
1973 – Zbigniew Stepek i Andrzej Grządek, dziewiczy szczyt w Himalajach Garhwalu
1974 – operator filmowy Stanisław Latałło, Lhotse (Himalaje)
1975 – Marek Kęsicki, Bogdan Nowaczyk i Andrzej Sikorski, Broad Peak środkowy (Karakorum)
1978 – Andrzej Młynarczyk, Makalu (Himalaje)
1979 – Józef Koniak, Jerzy Pietkiewicz i Julian Ryznar, Modi Peak (Himalaje)
1981 – Przemysław Nowacki i Marek Malatyński, Maszerbrum (dawniej K1, Karakorum)
1982 – Halina Krueger-Syrokomska, K2 (Karakorum), Tadeusz Szulc, Makalu (Himalaje)
1983 – operator filmowy Stanisław Jaworski, Manaslu (Himalaje), Andrzej Bielun, Mount Api (Himalaje)
1985 – Piotr Kalmus, Nanga Parbat (Karakorum), Andrzej Hartman, Ganesh II (Himalaje), Karol Sopicki, Bogusław Janczała i Krzysztof Przystał, Ganesh IV (Himalaje), Rafał Chołda, Lhotse (Himalaje)
1986 – Jacek Klincewicz, Himalchuli (Himalaje), Ewa Kalinowska, Gangotri (Himalaje), Dobrosława Miodowicz, Tadeusz Piotrowski i Wojciech Wróż, K2 (Karakorum), Andrzej Czok, Kanczendzonga (Himalaje)
1987 – Czesław Jakiel, Lhotse (Himalaje)
1988 – Jan Nowak, Bhagirathi (Himalaje), Ryszard Kołakowski, Makalu (Himalaje)
1989 – Eugeniusz Chrobak, Mirosław Dąsal, Mirosław Gardzielewski, Zygmunt Andrzej Heinrich, Wacław Otręba, Mount Everest (Himalaje), Jerzy Kukuczka, Lhotse (Himalaje)
1991 – Anna Bruzdowicz, Tirsuli (Himalaje)
1992 – Wanda Rutkiewicz, Kanczendzonga (Himalaje)
1999 – Tadeusz Kudelski, Mount Everest (Himalaje)
2003 – Krzysztof Liszewski, Mount Everest (Himalaje)
2009 – Piotr Morawski, Dhaulagiri (Himalaje)
2011 – Bernadeta Szczepańska, lodowiec Sosbun (Karakorum)
