Wigilia

Boże Narodzenie jest – po Wielkanocy – najważniejszym świętem katolickim w roku.

Czas świąt Bożego Narodzenia, to w naszych domach dni kultywowania wielu starych, pięknych zwyczajów, które dodają tym świętom szczególnego uroku i ciepła. Najbardziej oczekiwany przez wszystkich jest wieczór wigilijny (24 grudnia), poprzedzający Boże Narodzenie. W tak szczególny, wzruszający i uroczysty sposób Wigilia świętowana jest tylko w Polsce. W naszą narodową tradycję wpisała się jako wieczór prawdziwego zbliżenia pomiędzy ludźmi i wzajemnego wybaczania sobie win. To czas miłości i zadumy. Zasiadając w gronie najbliższych do wigilijnej wieczerzy, wspominamy również tych, których zabrakło przy stole. To najpiękniejsze święto rodzinne w ciągu całego roku. Z tym jednym i tak szczególnym wieczorem wiąże się wiele zwyczajów i przesądów, których korzenie sięgają daleko w przeszłość. Zawsze był to wieczór pełen magii i czarów…

W dzień Wigilii nie wolno się kłócić i trzeba uregulować wszystkie długi. Żyjący w niezgodzie powinni się pogodzić i wyciągnąć do siebie rękę. Nie wolno płakać, bo tak będzie do następnych świąt. Należy włożyć łuskę karpia do portfela, aby przez cały rok nigdy nie był pusty. W noc wigilijną ludzkim głosem mówią zwierzęta (ale nie należy ich podsłuchiwać).

Do wieczerzy wigilijnej zasiadamy gdy na niebie pojawi się pierwsza gwiazda. Symbolizuje ona gwiazdę betlejemską, która kiedyś zaprowadziła pasterzy do szopy, gdzie w żłóbku na sianie leżał mały Chrystus.

Stół koniecznie musi być nakryty białym obrusem, pod który wkłada się garść siana. Na stole wigilijnym stawia się puste nakrycie – dla niespodziewanego gościa, który w ten szczególny wieczór nie powinien być samotny i opuszczony. Na talerzu kładzie się opłatek.

Zgodnie z obowiązującym obecnie prawem kościelnym nie ma w tym dniu – jak dawniej – obowiązku zachowania postu. Jednak dawna tradycja, która nakazywał powstrzymywać się od spożywania potraw mięsnych, jest dla wielu Polaków nadal obowiązująca.

W kwestii tradycyjnych potrwa wigilijnych, jak Polska długa i szeroka, są one bardzo różne… Np. we wschodniej części kraju są to m.in. kutia, zupa migdałowa, w górskich regionach: żur, kapusta z grochem, kluski z makiem, na Pomorzu: barszcz z kluseczkami z grzybów. Wszędzie królują pierniki, karp i kapusta postna.

Spróbowawszy wszystkich potraw (co nakazuje kolejny obyczaj) w polskich domach zaczyna się śpiewanie kolęd…

W swoich podróżach aż trzykrotnie spędziłam Święta Bożego Narodzenia poza Polską. Były to trzy różne kraje, ale w żadnym z nich nie poczułam tej atmosfery, tej magii jaka towarzyszy Wigilii w naszym kraju…