Bitola
Bitola położona w południowej Macedonii, zaledwie 15 km od granicy z Grecją, jest drugim co do wielkości miastem kraju.
Historia miejsca jest bardzo długa….
W IV w. p.n.e. powstało tu greckie miasto Heraklea Lyncestis, założone przez Filipa II Macedońskiego, ojca Aleksandra Wielkiego (Macedońskiego). W II w. p.n.e. region przeszedł we władanie Rzymian, a przez miasto poprowadzono trakt handlowy Via Egnatia. W kolejnych stuleciach miasto najeżdżały plemiona z północy. Dzieła zniszczenia dokonało trzęsienie ziemi w 518r., po którym Heraklea została opuszczona.
Kiedy w mieście osiedlili się Słowianie, założone przez nich miasto było trzecim najważniejszym ośrodkiem na Bałkanach, po Konstantynopolu i Salonikach.
W czasach okupacji tureckiej (od XIVw) miasto nosiło nazwę Manastir i z czasem zostało określone przydomkiem „miasto konsuli” (od licznie otwieranych tu konsulatów państw zachodnich).
Do dziś przetrwały eleganckie gmachy i pałace, które przypominają czasy świetności miasta. Podziwiać można w mieście liczne wiekowe budynki z uroczymi drewnianymi balkonami, werandami i bogatą ornamentyką.
Nasze zwiedzanie rozpoczęliśmy od najbardziej wyjątkowego tutaj miejsca – stanowiska archeologicznego Heraklea. Muszę przyznać, że choć z daleka wydaje się mało interesujące, przy podejściu i przyjrzeniu się z bliska wykopaliska zachwycają. W żadnym innym miejscu nie widziałam tak wielkich i tak pięknych mozaik. I dodatkowo (co bardzo ważne) są pięknie wyeksponowane (nie to co w Medinie w Nis, gdzie mozaiki są przykryte folią i wcale nie można ich zobaczyć). Poza mozaikami można tu podziwiać pozostałości rzymskiego amfiteatru, w którym niegdyś odbywały się walki gladiatorów ze zwierzętami. W okresie wczesnego Bizancjum Heraklea była ważnym centrum episkopalnym. Pozostałościami po tej epoce są ruiny Małej i Wielkiej Bazyliki oraz rezydencji biskupiej. To właśnie nawy Wielkiej Bazyliki są pokryte świetnie zachowanymi misternymi mozaikami o wczesnochrześcijańskiej symbolice.
W centrum miasta znajduje się kolejny, zaskakujący zabytek. Z zewnątrz cerkiew św. Dymitra wygląda delikatnie rzecz ujmując skromnie. Po wejściu do środka – poraża. Tutaj w 1997r. kręcono kilka scen do filmu „The Peacemaker” z Nicole Kidman i George Clooney. Warto tu przyjechać i przekonać się dlaczego…. Piękny drewniany ikonostas jest największym na całych Bałkanach.
Oczywiście w mieście jest więcej zabytków m.in wieża zegarowa. Zaś nad ścisłym centrum górują potężne meczety…. co stanowi trwały ślad z czasów okupacji muzułmańskiej ( i z tego względu nie jestem zwolenniczką tego rodzaju architektury zarówno tutaj, jak i w całej Macedonii).
24 września 2011r.
