Islandia

Drugiej takiej wyspy nie ma na świecie. Islandia to zupełnie niezwykła przyroda i księżycowe krajobrazy.

Znaczną część powierzchni Islandii (12.000 km2 Islandii, czyli niemal 11% )  pokrywają czapy kilkunastu lodowców. Tak ogromna połać lodu to głównie Vatnajokull, który zajmuje 8% powierzchni kraju i jest największym lodowcem Europy. Gdyby pominąć białe kolosy – Antarktydę i Grenlandię, okazałoby się, że Vatnajokull – wraz z okolicznymi lodowcami – byłaby największą na ziemi lodową czaszą. A jest to prawdziwy olbrzym: 150 km szeroki, ma warstwę lodu grubą miejscami nawet 1.000 metrów i podobno waży 3 miliardy ton. Lodowiec przykrywa strefę niezwykle aktywną sejsmicznie – pod lodem skrywa wulkan Grimsvottn. Wulkan przypomina sobie co kilka lat. Na spotkanie z lodem najlepiej wybrać się do laguny Jokulsarlon, do której spływa lodowy jęzor z Vatnajokull. Jezioro Jokulsarlon u podnóża lodowca Breidamerkurjokull cieszy się niezwykłą popularnością wśród turystów. Powstało ono w miejscu, gdzie ogromne cielsko lodowca dosięgło już morza – jezioro utworzyło się z topniejącego lodu u jego czoła. W jeziorze pływa mnóstwo gór lodowych co wygląda niezwykle malowniczo. Oderwane od jęzora ogromne lodowe bryły (cielenie się lodowca), wpadając do jeziora, różnymi kształtami i rozmiarami zapełniły jego przestrzeń. Najwięcej gromadzi się ich przed czołem lodowca, skąd potem góry odpływają, a te największe z jeziora wydostają się na otwarty ocean. Vatnajokull – największy park narodowy w Europie. Poza samym lodowcem i  Jeziorem Jokulsarlon na terenie Parku znajdują się dziesiątki wodospadów, czynne i wygasłe wulkany, brzozowe zagajniki na zboczach gór.

Islandia słynie też z licznych gorących źródeł, których wodę wykorzystuje się do ogrzania domów, szklarni i … do kąpieli. Najbardziej znanym kąpieliskiem jest Błękitna Laguna. Wykorzystuje się tu gorące wody mineralne pompowane z głębokości 1.800m na potrzeby elektrowni geotermalnej. Gorąca woda wypełnia naturalny basen pośród czarnych skał wulkanicznych. Bez względu na porę roku, temperatura wody wynosi tu 36-39 stopni Celsjusza. Wody są bogate w minerały o właściwościach zdrowotnych – wokół laguny powstał kompleks SPA, a wielu kuracjuszy pływa tu z twarzą wysmarowaną białym błotem krzemionkowym, które wytrąca się z solanki i ma pozytywny wpływ na cerę.

Gorące źródła i gejzery związane są z aktywnym wulkanizmem. Islandia jest położona na głębokim pęknięciu skorupy ziemskiej, gdzie schodzą się dwie wielkie płyty  tektoniczne: europejska i amerykańska. W wielu miejscach na powierzchnię wydobywa się wrzątek lub bulgoczące błoto o konsystencji płynnego betonu. W kraterach i skalnych szczelinach coś syczy i bulgocze. Można się natknąć na wulkany błotne – oczka kipiącej niebieskiej mazi. Nieostrożny krok grozi wpadnięciem do gotującego się błota.

Z około 150 islandzkich wulkanów aż 30 wybuchło w czasach historycznych. Najbardziej aktywny wulkan to Hekla. W średniowieczu uważano, że właśnie tu znajdowało się wejście do piekła.

Stolicą wyspy jest Rejkiawik,czyli Zatoka Dymów – nazwa pochodzi od kłębów pary z gorących źródeł, jakie w 875r. zobaczył pierwszy osadnik Ingolfur Anarson uchodzący przed norweskim królem Haraldem Pięknowłosym. Dziś to największe miasto Islandii – w Rejkiawiku i okolicy mieszka ponad 300 tysięcy mieszkańców Islandii. Z wznoszącej się ponad miastem wieży protestanckiego kościoła Hallgrimmskirja, widać miasto jak na dłoni. Śródmieście otaczają szerokim pierścieniem osiedla kolorowych domków.

Islandia kojarzy się z niezwykłymi cudami natury. Najsłynniejszy z islandzkich gejzerów Great Geysir jeszcze niedawno regularnie wyrzucał gorącą wodę i kłęby pary na wysokość 80 metrów. Niecierpliwi turyści zasypywali go wrzucanymi do gardzieli kamieniami i dziś jest mało aktywny. Aktywny jest natomiast sąsiad Strokkur, który wybucha co kilka minut. W pierwszej fazie tworzy się piękny, błękitny bąbel o średnicy 2-3 metrów, który raptownie zmienia się w kilkunastometrową fontannę wrzącej wody i pary. Trzeba uważać, żeby nie stawać z wiatrem – może on zawiać słup gorącej wody na nieuważnego turystę.

Islandia toteż kraj potężnych wodospadów. Dla mnie tutejsze wodne atrakcje okazały się najpiękniejsze spośród innych jakie widziałam na świecie na rożnych kontynentach. Jednym z najpiękniejszych jest 32-metrowy Gulffoss czyli Złoty Wodospad. Ziemia dosłownie drży tu od uderzeń mas wody o dno kanionu wyżłobionego w twardych bazaltowych skałach, a welon rozpylonej mgły widoczny jest z daleka. Mało brakowało a ten cud natury przestał by istnieć. Na początku ubiegłego wieku planowano wybudować tu elektrownię wodną. Zrezygnowano dopiero po desperackim proteście mieszkającej w pobliżu Sigridur Tomasdottir, która zagroziła, że rzuci się do wodospadu.  Dzięki niej możemy się do dziś cieszyć wspaniałym widokiem, a dzielną kobietę uhonorowano płytą pamiątkową w pobliżu tego cudu natury. Wodospad ten wystąpił pewnie jako scenografia niejednego filmu – ostatnio widziałam go w amerykańskiej produkcji „Prometeusz”. Pięknie się tam prezentuje.

Najwyższy islandzki wodospad Glymur  ma prawie 200 metrów wysokości – cienka struga  spadającej z wysokiego płaskowyżu wody ginie w wąskim i ciemnym wąwozie. Inny wodospad Skogafoss ma tylko 60 metrów, ale opadająca ze stromej skarpy szeroka kurtyna białej wody robi naprawdę duże wrażenie. Najpotężniejszy islandzki wodospad Dattifoss  na północy wyspy ma tylko 44 metry wysokości, ale niesiona przez niego potężna masa wody (ponad 100 ton na sekundę) wycięła w twardej bazaltowej skale głęboki kanion.

Kto lubi zwierzęta może się wybrać specjalnym stateczkiem na obserwację wielorybów i delfinów koło Husavik, miasteczka nazwanego europejską stolicą wielorybów.

Wnętrze wyspy wypełnione jest polami zastygłej lawy, wulkanami, lodowcami i rwącymi rzekami. To teren trudno dostępny. Większość dróg to ledwo zaznaczone szlaki dostępne jedynie dla pojazdów z napędem na cztery koła. Wiele z nich przejezdne jest tylko latem.

Informacje praktyczne:

dojazd:

– najlepiej promem – można zabrać swój samochód i nim poruszać się po Wyspie; rejsy Smyril Line z Dani (port Hanstholm w północnej Jutlandii) z przystankiem na Wyspach Owczych (w Torshavn) na Islandię (do portu Seybisfjorbur we wschodniej Islandii); cały rejs tam i z powrotem zajmuje tydzień; cena od 289 EUR w obie strony (w 2011r.)

– samolotem tanich linii lotniczych WOW: na trasie Berlin – Reykjavik – Berlin od 163 EUR w 2013r. (bagaż podręczny 8 kg)

– wypożyczenie samochodu na miejscu jest drogie np. hundai 465 EUR / tydzień (dużo taniej w internecie np. Fiat Panda 217 EUR / 8 dni; koszt benzyny to ok 243-246 koron / litr (ceny z 2013r.)

klimat:

– bardzo kapryśny, pogoda zmienna: silne wiatry i dużo deszczu; średnia temperatura w maju wynosi ok. 13 stopni Celsjusza

– w czerwcu słońce zachodzi tu około północy, a wstaje już po kilku godzinach – przed 3 rano

nocleg: najtańsze noclegi w hostelach na sali wieloosobowej od 10 EUR (np. Capitalinn w Reykjaviku) czy 15 EUR (Backpakers w Akureyri na północy); kamping w Hofn (ogrzewany domek z łazienką po sezonie od 18 EUR)

zakupy:

– Islandia jest bardzo droga

– zupa w restauracji to koszt od 1.300 koron; hot-dog kupiony na ulicy w budce od 380 koron (ceny z 2013r.)

– najlepiej żywić się we własnym zakresie – najtańsza sieć sklepów to „Bonus” (sklepy m.in. w Rejkjaviku, Akureyri, Eglisstadir, Selfoss)

zwiedzanie: turystyczna karta „welcome”; 24-godzinny karnet kosztuje 2.900 koron i uprawnia do bezpłatnych przejazdów miejskimi autobusami (pojedynczy przejazd kosztuje 350 koron), wstepu do większości muzeów (bilet kosztuje tam 1.300 koron) oraz miejskie baseny (550 koron) (ceny z 2013r.)

kurs w 2013r.: 100 koron = 2,5-2,6 PLN